yumak

Yumak / The Skein, 2009-2024

Performans, iki kanallı video, yerleştirme 60 dakika

Performance, two channel video, installation, 60 min.

Eşref Yıldırım’ın ‘İstanbul’da yaşıyor ve çalışıyor’ projesi kapsamında Antoni Muntadas’ın Arada atölye çalışmasında ürettiği Yumak (2009) projesi, Boğaz boyunca halka açık ve yürünebilir alanları ölçer. Kıyı şeridini ölçmek için bir ip kullanan Yıldırım, yürüyebildiği her mesafe için bir yumak oluşturur ve performans, Boğaz’ın her iki yakasında yürüdüğü altışar, toplamda on iki günü kapsar. Yerleştirmede performansın kayıtları Anadolu ve Avrupa kıyılarını temsil eden iki ayrı ekranda yer alır. Moda’dan başlayarak Anadolu Feneri’ne, sonrasında ise Rumeli Feneri’ne geçerek Yenikapı İskelesinde sona eren yürüyüşte çoğunlukla yapay kıyılar göze çarpar. Galeri yerleştirmesinde ise performansın her günü için renk kodlu yün yumaklarının yanında performansı belgeleyen iki video yer alıyor ve izleyicilerin karşılaştığı kıyı şeridi bölümleri üzerinde düşünmesine olanak tanıyor.

•

Eşref Yıldırım’s The Skein (2009) project, created during Antoni Muntadas’ Arada workshop as part of the ‘İstanbul’da yaşıyor ve çalışıyor’ project, measures publicly accessible and walkable areas along the Bosphorus. Using a rope to gauge the shoreline, Yıldırım creates a ball of yarn for each segment walked, with the performance spanning 12 days—6 on each side of the Bosphorus. The installation features records of the performance on two screens, representing the Anatolian and European shores. Starting in Moda and moving to Anadolu Feneri, then across to Rumeli Feneri and ending at Yenikapı Pier, the walk reveals mostly artificial shorelines. The gallery installation includes color-coded yarn balls for each day and two videos documenting the performance, allowing viewers to reflect on the shoreline segments encountered.

Fotoğraflar: Kayan Kaygusuz

"Yükselen Sular, Yayılan Işıklar"

19 Eylül - 7 Aralık 2024

Zilberman Gallery

Küratörler: Gizem Demirçelik, Nazlı Yayla

.............

İSTANBUL 2010 AVRUPA KÜLTÜR BAŞKENTİ

GÖRSEL SANATLAR YÖNETMENLİĞİ

İSTANBULDA YAŞIYOR VE ÇALIŞIYOR PROJESİ

IN BETWEEN-ARADA-TRA

ANTONIO MUNTADAS ÇALIŞTAY PROJELERİ SERGİSİ kapsamında:

MSGSÜ TOPHANE-İ AMİRE KÜLTÜR MERKEZİ

20 OCAK-14 ŞUBAT 2010

İSTANBUL'DA YAŞIYOR VE ÇALIŞIYOR PROJESİ ÇALIŞTAYLARI SERGİSİ kapsamında:

SANAT LİMANI

1-31 EKİM 2010

YUMAK

''denize sıfır, %100 saf yün''

İstanbul, şeyle şey arasında... Bir sarayla bir iskele, çay bahçesiyle yalı, bir devlet kurumuyla bir otel, bir askeri bölgeyle diğeri... İçinden deniz geçen şehir, şimdi denize sırtını dönmüş gibidir, balık tutanları saymazsak... Aslında çoğu zaman denize yakından bakmak istemezsiniz, çünkü ordan çöp geçer, uzaktan görmek daha iyidir ve deniz manzarası her zaman ciddi para eder. Boğaz gören evler, deniz görerek içilen bir fincan kahve, denize karşı kıyılan nikah diğerlerine göre çok daha pahalıdır. İşte ekonomimize bu kadar katkısı olan o denizin kenarı, doğal olmayan şekilde, para ve iktidar kimdeyse ona aittir.

Sıradan, bir kapıdan geçerek girilebilecek yerlere girecek metaryellerden ve ayrıcalıklardan yoksun olan kahramanımızın tek istediği boğaz kıyısında şöyle bir yürümekti. Ama bu masum isteği gerçekleştirmek pek kolay sayılmaz. Denizi ararken çoğunlukla bir duvar kenarıyla otoyol arasındaki dar bir kaldırımda yürümek zorunda kalır, aslında bu bile o kadar kötü değil, çünkü giderek denizden daha da uzaklaşacak, girilmesi yasak ve tehlikeli olan sınırın kenarında tepeleri aşacaktır. Böyle bir durumda denizi tekrar bulabilmek zafer gibidir, şölenlerle karşılanır. Bu mutlulukla ne yapacağını şaşıran kahramanımız, bu eşsiz ve sınırlı deneyimini ölümsüzleştirmek ister. Yürüyebildiği kıyı parçasını bir iple ölçer, o ipten bir yumak yaparak geri döner, makarasını alıp yoluna devam eder. Sınırlandırılmış keyfini üçle çarpmıştır.

Tekrar bir duvar, bir parmaklık, bir girilemezle karşılaşması uzun sürmez, orda ipi koparmak zorundadır, bu nokta yumağın boyutunu belirler. Vazgeçmez, denize en yakın yoldan yürümeye devam eder, o zaman arkasından sürüklediği makarasının tekerleğinden çıkan ses, denizi arayan adamın sızlanışı gibidir. ''Denizi özleyenler için'' bir şarkı söyler...

Söz konusu yürüyüş -performans-, Moda'dan başlar, Anadolu Feneri'ne çıkıp Boğaz'ın Karadeniz'e açılan manzarasını görene dek, 6 gün boyunca devam eder. Sonra karşıya geçilir, Rumeli Feneri'nden Yenikapı İskelesi'ne dek 6 gün daha... İp bazen oltalara takılır, bazen denize sürüklenir, yumaklara misina ve yosun karışır. Yol boyunca gerçek bir deniz kıyısıyla karşılaşmak neredeyse mümkün olmaz, denizi görebileceğiniz ve balık tutabileceğiniz, düzenlenmiş ve çoğunlukla deniz doldurularak oluşturulmuş alanlar, otoyolla deniz arasında bırakılmış ufacık bir beton yol, en iyi ihtimalle kayıkhaneler, parklar... ama galiba en kötüsü denize nazır otoparklar. Deniz bazen görünür ama parmaklıkların, kayalıkların, arabaların ardındadır.

Tüm kıyılar ve binalar arasına sıkışmış denize giden küçük aralıklar ölçülüp, tüm Boğaz kıyıları ya da kıyıya en yakın yollar yürünerek geçildikten sonra, elde edilen farklı boyut ve renklerde -her gün için ayrı renkte ip kullanılmıştır- yumaklar ve performansın tamamına ait video kayıtları galeri mekanında yerleştirme öğesi olarak kullanır. İzleyici performansın yapıldığı tüm günlerin, tüm semtlerin, Asya ve Avrupa yakalarının ve tüm kıyı parçalarını temsil eden yumakların arasından geçer. Belki biri tüm yumakları birleştirip daha da büyütmeyi isteyecektir...

Cumhuriyet Pazar, 10 Ekim 2010